آداب و رسوم نوروز

آداب و رسوم عید نوروز در ایران

عید نوروز از آداب و رسوم خاصی برخوردار می‌باشد. علاوه بر آن در کشور ایران برخی آداب و رسوم دیدنی و جالب دیگری هم وجود دارد که این آداب و رسوم عید را زیباتر می‌کنند.

خرید لباس نو و سبز کردن گندم

یکی دیگر از آداب و رسوم این عید خرید لباس و سبز کردن گندم می‌باشد. چند روز مانده به آغاز سال جدید، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازارها می‌روند و لباس‌های نو و پارچه‌های رنگین تهیه می‌کنند.
در اکثر شهر های ایران، رعایت این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده. برای مثال در شیراز، از دوماه قبل یا یک ماه قبل به عید نوروز شیرازی‌ها به بازار رفته و لباس عیدشان را می‌خرند. پارچه‌هایی معمولا خریداری می‌شود که  در آنها از رنگ‌های روشن، سرخ و زرد استفاده می‌شود. آنها اعتقاد دارند که لباس را خودشان بدوزند و در روزهای دوشنبه یا جمعه پارچه را قیچی کنند. پختن نان شیرین از کارهایی است که حتماً باید قبل از عید و برای عید آماده شود.

سفره هفت سین

از اصیل ترین و ارزشمند ‌ترین رسوم نوروزی، سفره هفت سین است که برای ما ایرانی ها بسیار جذاب می‌باشد. سبزه نماد شادی و سر‌زندگی، سیب نماد تندرستی و سلامتی، سمنو نماد قدرت و خیر و برکت، سیر سمبل اهورا مزدا و بر‌طرف کننده بیماری‌ها، سنجد نماد انجام سنجیده کارها، سرکه نماد جاودانگی و سماق نماد صبر است. علاوه بر این‌ها قرآن و گل سنبل یا سوسن در سفره هفت سین دیده می‌شود.

خانه تکانی

مردم قبل از رسیدن سال نو، با خان تکانی تحولی در زندگی خود ایجاد می‌کنند و خانه را برای پذیرایی از میهمانان عید آماده می‌کنند. معمولا خانه تکانی را زمانی که یک هفته یا دو هفته به عید مانده باشد، انجام می‌دهند.

دید و بازدید و دادن عیدی

در ایام عید نوروز فرصت بسیار خوبی برای صله رحم و کمک کردن به وضع مالی بستگان می‌باشد. از روز اول نوروز بازدید ها شروع می شود. در همه خانواده‌ها رسم است که افراد خانواده اول از همه به دیدن بزرگترهای فامیل می‌روند و عید را به آنها تبریک می‌گویند. عیدی دادن نیز از رسومات این دید و بازدیدهاست. این دید و بازدیدها تا روز سیزده بدر ادامه دارد.

سیزده بدر

یکی از مهم ترین آداب و رسوم عید نوروز مراسم سیزده بدر می‌باشد. سیزده بدر در میان ایرانیان قدمت بالایی دارد و از قدیم امری بسیار با ارزش و مهم بوده است که همواره با مراسم خاصی همراه است. کاهو و سکنجبین و چغاله بادام از خوردنی های مرسوم عصر سیزده بدر می‌باشد.

آداب و رسوم نوروز در شهرهای مختلف ایران

آداب اصلی نوروز در بین تمامی اقوام ایران تقریبا به یک شکل انجام می‌شود. ولی در بعضی از شهرهای ایران آیین‌‌های دیگری هم انجام می‌‌گیرند که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

بوشهر
بوشهری‌‌ها علاوه بر سفره هفت سین، سفره هفت میم هم پهن می‌‌کنند که اجزای آن میوه، مسقطی، ماهی، میگو، مرغ، ماست و مرباست. 

ترکمن 
یکی از آداب و رسوم نوروز بین ترکمن‌ها مراسمی به نام منجوق آتدی (انداختن دانه منجوق) می‌باشد که در این مراسم دختران گرد هم می‌‌آیند، هر نفر منجوق خود را علامت خاصی می‌زند و همگی را داخل یک ظرف می‌ریزند. یکی از دختران در حالی‌ که ظرف را بالای سر خود نگه داشته شعری می‌خواند. سپس یکی از منجوق‌ها را در می‌‌آورند و متعلق به هر کسی که باشد تفسیر شعر درباره‌ او می‌باشد.

میناب
طبق باوری کهن، زمین بر روی شاخ گاوی قرار دارد که در هنگام نوروز به جهت رفع خستگی، گاو زمین را از شاخی به شاخ دیگرش می‌گذارد. بر این اساس مردم میناب در ایام نوروز، شاخ گاو و گوسفند هایشان را که در حیاط نگهداری می‌کنند با گل سرخ رنگ می‌زنند.

چهارمحال و بختیاری
معمولا زنان و کودکان مراسمی را به نام شنبه‌ گردی اجرا می‌کنند. آنها اولین شنبه سال جدید به بیرون می‌روند تا با چیدن گل و گیاه، نحسی و پلیدی روزشان را از بین ببرند.

استان کهگیلویه و بویراحمد
از مهم‌ ترین آداب و رسوم نوروز در این استان، می‌ توان به چاله گرم اشاره کرد. طبق این آیین مردم در اولین شب سال سفره‌ های خود را پر از نان می‌کنند و غذاهایی مانند شله بادام، شله کنجد و شله عدس می‌پزند تا در سال جدید سفره‌شان پر از خیر و برکت شود.

کردستان 
آداب و رسوم نوروز در کردستان مانند شهرهای دیگر انجام می‌شود. با این تفاوت که در برخی نقاط کردها به جای روشن کردن آتش در چهارشنبه‌ سوری، در شب نوروز آتش روشن می‌کنند. میرنوروزی که نوعی نمایش کمدیست، هنوز در بعضی از روستاهای این استان انجام می‌گردد.